ALGENGAR SPURNINGAR

Fjölmargar spurningar og athugasemdir hafa borist Íslendingabók frá því hún var opnuð almenningi og er sumum þeirra svarað hér að neðan. Til að senda inn athugasemdir varðandi einstakling er best að nota hnappinn sem merktur er ATHUGASEMDIR, ofarlega hægra megin á upplýsingasíðu um viðkomandi.

Hvernig finn ég aðgangsupplýsingar í netbanka?

Í heimabönkunum finnast upplýsingar ýmist undir Netyfirlit eða Rafræn skjöl.
Athugið að aðgangsupplýsingar fyrir börn undir 18 ára aldri eru sendar í heimabanka forráðamanns.

Hér að neðan má sjá dæmi úr nokkrum netbönkum sem sýna hvar nálgast má aðgangsupplýsingarnar.

Fara efst á síðu

Aðgangsupplýsingarnar virka ekki - ég fæ alltaf fram meldinguna: "Rangt notandanafn eða lykilorð." Hvað get ég gert?

Í fyrsta lagi skal athuga hvort notandanafn og lykilorð hafi verið rétt slegin inn. Athugið að engir íslenskir stafir eru í notandanafni, sbr. "í", "ú", "ð", og að það er eitt bil á milli lykilorðanna. Hvort tveggja skal skrifa með lágstöfum.

Einnig gætu stillingar í tölvu notandans verið til vandræða. Hún þarf að heimila notkun á kökum (e. cookies) Hugsanlega þarf að eyða kökum af vélinni.

Sumar leitarvélar hafa valdið vandræðum í tengslum við Íslendingabók, þvi er ráð að gæta þess að fara ekki inn á síðuna í gegnum leitarvél en slá í staðinn slóðina www.islendingabok.is í netfangsreit vafrans.

Hafið í huga að ef aðgangsupplýsingarnar eru slegnar of oft inn vitlaus er lokað fyrir aðganginn í 6 klst.

Ef aðgangsupplýsingarnar virka alls ekki er þrautalendingin sú að sækja um nýjar aðgangsupplýsingar. Það skal tekið fram að ef sótt er um nýtt lykilorð þarf að bíða eftir nýju bréfi frá okkur. Einnig er mögulegt að senda póst á islendingabok@islendingabok.is og láta fylgja með þær aðgangsupplýsingar sem bárust í bréfinu ásamt kennitölu. Þar sem þetta getur verið seinvirkt ferli, er notendum sérstaklega bent á að skrá netfang sitt á síðunni "STILLINGAR".

Fara efst á síðu

Get ég fengið aðgangsupplýsingarnar sendar í tölvupósti?

Því miður er ekki hægt að fá aðgangsupplýsingarnar sendar í tölvupósti, þegar sótt er um í fyrsta sinn. Hins vegar geta notendur skráð netföng sín á vefsíðunni eftir að þeir hafa fengið bréf frá okkur, og þannig tryggt að þeir geti í framtíðinni fengið ný lykilorð eða fréttir af Íslendingabók með tölvupósti. Þetta er hægt á síðunni "STILLINGAR".

Fara efst á síðu

Ég er búinn að týna lykilorðinu mínu. Hvað á ég að gera?

Ef aðgangsupplýsingar glatast, er ekki um annað að ræða en sækja um að nýju, og bíða þolinmóð(ur) eftir póstinum.
Þegar notandi hefur tengst Íslendingabók með notendanafni og aðgangsorði, hefur hann möguleika á að skrá nefang sitt með því að smella á hnappinn “Stillingarâ€� vinstra megin á vefsíðunni. Þeir notendur sem hafa skráð netfang sitt geta fengið nýtt lykilorð sent með tölvupósti og því eru allir notendur hvattir til þess að skrá netfang sitt á síðunni.

Fara efst á síðu

Ég er búsett(ur) erlendis. Hvernig fæ ég aðgang?

Útsending notendanafna og lykilorða byggir á heimilisföngum í þjóðskrá og veldur það nokkrum vandræðum fyrir Íslendinga sem eru búsettir erlendis.
Þeir eiga tvo valmöguleika til að fá aðgang að Íslendingabók:

• Að senda tölvupóst á islendingabok@islendingabok.is og tilnefna einhvern nákominn ættingja + sem viðtakanda bréfs með notandanafni og lykilorði.
  
• Að hafa samband við Þjóðskrá og tilnefna s.k. umboðsmann hér á landi. Það ferli getur þó tekið nokkurn tíma, þar sem Þjóðskrá er uppfærð mánaðarlega. Í þeim tilfellum sem umsækjandi er búsettur erlendis en með skráðan umboðsmann á Íslandi í þjóðskrá, eru aðgangsupplýsingarnar sendar á lögheimili umboðsmannsins.

Fara efst á síðu

Hvað þýðir að ég hafi nú þegar fengið úthlutað notandanafni og lykilorði.

Þessi skilaboð koma fram ef notandi sem þegar er skráður með notandanafn og lykilorð sækir um aðgang að nýju. Áður en það er gert eru notendur hvattir til að athuga vel hvort aðgangsupplýsingarnar eru örugglega rangar sbr. "Rangt notandanafn eða lykilorð". Hvað get ég gert?

Fara efst á síðu

Hvernig takið þið á ættleiðingarmálum?

Í Íslendingabók eru einstaklingar tengdir foreldrum sínum eftir bestu fáanlegum heimildum. Í flestum tilfellum er stuðst við Þjóðskrá, kirkjubækur, manntöl eða útgefin ættfræðirit. Lang algengast er að ættleiddir einstaklingar séu tengdir kjörforeldrum sínum. Ef fram koma upplýsingar um að einstaklingur sé ættleiddur, eru tengingar við kjörforeldrana rofnar en nöfn og fæðingardagar kjörforeldra sett sem athugasemd í texta um einstaklinginn. Ef einnig finnast upplýsingar um blóðforeldra einstaklingsins, eru þeir tengdir honum í stað kjörforeldranna.

Í sumum tilfellum eru ættleiðingar viðkvæm mál í hugum þeirra sem hlut eiga að máli. Þess vegna leggja aðstandendur Íslendingabókar áherslu á að bjóða upp á sveigjanleika í birtingu þessarra upplýsinga á vefnum islendingabok.is, burtséð frá því hversu aðgengilegar upplýsingar um ættleiðingu geta verið í öðrum heimildum:

• Ættleiddur einstaklingur getur valið um að birtast á vefnum annaðhvort sem barn blóðforeldra sinna, barn kjörforeldra sinna eða án tenginga við foreldra.
  
• Ef ættleiddur einstaklingur er tengdur blóðforeldrum sínum, getur hann jafnframt fengið aðgang að ættum kjörforeldra sinna, sé þess óskað.

Ættleiddi einstaklingurinn ræður því hvernig tengingum við foreldra er háttað skv. ofanskráðu, en forráðamaður hans, sé einstaklingurinn undir lögaldri. Þó er viðurkennt að réttur blóðforeldris sem vill ekki tengjast ættleiddu barni sé ávallt sterkari en vilji barnsins til tengingar.

Komi fram óskir um breytingar á tengingum ættleiddra einstaklinga er brugðist við þeim eins fljótt og hægt er. Besta leiðin til að koma slíkri ósk á framfæri er með því að nýta hnappinn Athugasemdir á islendingabok.is.

Engir aðrir geta hlutast til um það hvernig ættfærslur ættleiddra einstaklinga birtast, hvorki börn, barnabörn, makar, systkini eða aðrir ættingjar.

Fara efst á síðu

Hvers vegna er ég ekki tengd(ur) við pabba minn?

Meginhluti upplýsinga um tengingar milli núlifandi einstaklinga er fenginn úr Þjóðskrá. Séu foreldrar barna ekki gift eða í skráðri sambúð eru börn eingöngu tengd í Þjóðskrá við þann einstakling sem þau búa hjá, í flestum tilvikum móður sína. Þar sem kirkjubækur eru ekki opnaðar fyrr en a.m.k. 30 árum eftir fæðingu barna þá höfum við oft ekki aðgang að upplýsingum um barnsfeður, þar sem þær eru einfaldlega ekki opinberar. Við þiggjum upplýsingar um barnsfeður hins vegar með þökkum, ef hlutaðeigandi kjósa að koma þeim á framfæri við okkur.

Fara efst á síðu

Af hverju get ég ekki bætt við upplýsingum um sjálfan mig?

Aðeins eru birtar lágmarksupplýsingar um núlifandi einstaklinga enda er Íslendingabók fyrst og fremst ætlað að veita upplýsingar um ættartengsl. Vera má að síðar meir verði fólki gefinn kostur á að bæta inn ítarlegri upplýsingum, en ekkert hefur enn verið ákveðið um það.

Fara efst á síðu

Af hverju er nafnið mitt vitlaust skráð?

Ritháttur nafna núlifandi einstaklinga er byggður á rithætti nafna þeirra í Þjóðskrá, þegar þau voru fyrst skráð. Hvað flesta varðar er þá um að ræða þann rithátt sem var í Þjóðskránni 1994, þegar gögn voru fyrst sótt í Þjóðskrá. Allir þeir sem hafa breytt nafni sínu síðan eru væntanlega rangt nefndir í Íslendingabók. Einnig er nokkuð algengt að fólk sé ekki sátt við rithátt nafns síns í Þjóðskrá, t.d. ef Hagstofan sleppir löngu millinafni. Nafnasviðið hjá okkur er lengra en hjá Hagstofunni, þannig að við getum í flestum tilvikum birt full nöfn. Ekki má gleyma því að ættfræðingar þeir sem vinna að Íslendingabók eru bara mannlegir og það kemur fyrir að einhver hafi ekki hitt á réttan stað á lyklaborðinu.

Fara efst á síðu

Af hverju vantar hjúskaparstöðu og giftingardag?

Við höfum takmarkaðar upplýsingar um giftingardaga í hluta tilvika, þar sem þær liggja ekki á lausu í opinberum gögnum síðustu 30 ár. Ennfremur er fyrrverandi sambýlisfólk stundum tengt, en almenna reglan er sú að slíkt skuli ekki gert nema viðkomandi hafi eignast börn saman. Fyrrverandi makar eru hins vegar alltaf skráðir, nema sérstök ástæða sé til annars.

Fara efst á síðu

Af hverju er ég eða ættmenni mín vitlaust tengd?

Í einhverjum tilvikum eru hreinar og klárar tengingarvillur í grunninum, oftast vegna þess að villst hefur verið á alnöfnum. Einnig getur verið að stuðst hafi verið við heimildir sem geyma rangar upplýsingar og eru það þá yfirleitt útgefin rit.
Þá má geta þess að þegar stúlka undir 18 ára aldri sem búsett er í foreldrahúsum eignast barn, fá barnið, stúlkan og foreldrarnir sama fjölskyldunúmer. Það hefur í nokkrum tilfellum valdið þvi að barnið er tengt ömmunni en ekki móðurinni.
Þessar villur eru mjög sjaldgæfar en eru alvarlegri en margar aðrar villur þar sem þær leiða til þess að rangt ættartré er birt. Allar leiðréttingar eru vel þegnar.

Fara efst á síðu

Af hverju eru nýskírð börn ekki skráð undir nöfnum?

Nýfædd börn eru hjá okkur skráð sem "Drengur" eða "Stúlka" samkvæmt Þjóðskrá. Þessar upplýsingar eru uppfærðar mánaðarlega, en margir foreldrar hafa sent okkur nýlegar upplýsingar um nöfn barna sinna.

Fara efst á síðu

Af hverju er ekki getið um nákvæman fæðingarstað?

Fæðingarstaðir núlifandi einstaklinga eru teknir úr Þjóðskrá, en margir vilja fá nákvæmari staðsetningu, en ekki bara t.d. "Fædd í Eyjafjarðarsýslu". Við viljum enn og aftur ítreka að við þiggjum allar upplýsingar og leiðréttingar með þökkum og leitumst við að koma þeim inn í Íslendingabók eins fljótt og kostur er.

Fara efst á síðu